Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Як расейскія вайскоўцы гінулі ў ролі «апалчэнцаў»


Антон Туманаў, Растоўская вобласьць, 19 ліпеня. Фота з "Вконтакте"
Антон Туманаў, Растоўская вобласьць, 19 ліпеня. Фота з "Вконтакте"

20-гадовы расейскі вайсковец Антон Туманаў цягам месяца тройчы быў ва Ўкраіне «ў ролі апалчэнца». 13 жніўня ён загінуў разам з больш чым сотняй саслужыўцаў, піша расейская «Новая газета».

Рэчы, пашпарт і вайсковы білет малодшага сяржанта Антона Туманава маці яшчэ не аддалі. 20 жніўня маці, Алена Туманава, якая жыве ў мястэчку Козьмадзям’янск у Рэспубліцы Марый Эл, атрымала толькі труну і копію пасьведчаньня аб сьмерці з растоўскага моргу. Там пазначаная дата сьмерці — 13 жніўня 2014 году, месца — «Пункт часовай дысьлякацыі вайсковай часткі 27777», а ў пятнаццатым пункце пра прычыны сьмерці выбраны варыянт «род сьмерці ня вызначаны».

Маці расказала журналістцы, што Антон Туманаў пайшоў у войска кантрактнікам, бо ў яго не атрымалася знайсьці працу пасьля тэрміновай службы. «У сьледчы ізалятар яго не ўзялі, таму што ў яго анэмія. Для войска ён прыдатны, а для працы — не».

У 18-ю асобную мотастралковую брыгаду, в/ч 27777, у пасёлак Каліноўская ў Чачні Туманаў зьехаў 21 чэрвеня. У пачатку ліпеня ў тэлефоннай размове з маці распавёў, што ў частцы пытаюцца, хто хоча добраахвотна паехаць ва Ўкраіну, але ўсе адмаўляюцца. Потым ён напісаў маці, што яго адпраўляюць пад Растоў.

Дзяўчына Антона Туманава, 17-гадовая Насьця Чарнова, кажа, што ў канцы ліпеня ён упершыню сказаў у тэлефоннай размове зь ёй: «Едзем на вайну». Перапалоханая Насьця спытала толькі: «Ва Ўкраіне ж няма расейцаў?» — «Мы едзем у ролі апалчэнцаў». Дні тры-чатыры не выходзіў на сувязь.

Другі раз, як распавёў Антон Насьці, іх адправілі ва Ўкраіну 3 жніўня, на два дні.

10 жніўня Антон патэлефанаваў дадому: «Мама, нас адпраўляюць у Данецк». У размове з Насьцяй Чарновай ён дадаў, што будзе ва Ўкраіне месяцы два-тры, магчыма, да лістапада, бяз сувязі.

Пра тое, што адбывалася далей, вядома з аповеду двух таварышаў па службе Антона па в/ч 27777, якія пасьля пахаваньня прыехалі ў Козьмадзям’янск зь яго дакумэнтамі. Паводле іх, загад перайсьці мяжу з Украінай прыйшоў 11 жніўня. Тых, хто адмаўляўся, камандаваньне абражала, сароміла і пагражала крымінальным перасьледам. Усе дакумэнты і тэлефоны загадалі здаць, форму зьняць (усе пераапрануліся ў просты камуфляж), на тэхніцы замазаць апазнавальныя знакі і нумары. На ногі і рукі павязалі вузкія белыя стужкі — пазьней маці Туманава знайшла ў сацыяльнай сетцы «Вконтакте» фатаграфію сына з такімі павязкамі і камэнтаром яго саслужыўца: «Гэта знакі апазнаваньня свой-чужы. Сёньня на назе, заўтра на правай руцэ і гэтак далей. Усё, што рухаецца без павязак, — зьнішчаецца».

Уначы 12 жніўня калёна з 1200 чалавек зайшла ва Ўкраіну і ўдзень 13-га спынілася на тэрыторыі заводу ў горадзе Сьнежнае Данецкай вобласьці за 15 кілямэтраў ад мяжы. У той жа дзень па калёне ўдарылі з «Градаў».

Саслужыўцы сказалі, што з 1200 чалавек прыкладна 120 загінулі, а яшчэ каля 450 былі параненыя.

Адзін з саслужыўцаў Антона Туманава выклаў у «Вконтакте» фатаграфію Туманава разам зь іншым хлопцам. Подпіс: «Аруцюнян Роберт Мартунавіч, Туманаў Антон. Героі, якія загінулі пры выкананьні воінскага абавязку». У камэнтарах — пытаньне аб іх падразьдзяленьні і месцы сьмерці. Адказ: «Група інжынэрнай разьведкі ў складзе мотастралковага бата. Сьнежнае, адна з ўсходнеэўрапейскіх краін». Наступнае пытаньне: «А ва Ўсходняй Эўропе яны што рабілі?» Адказ: «Выконвалі загад мы. У ролі апалчэнцаў. Дарэчы, памянялі мяне на вышыні пскоўскія дэсантнікі, якім быццам бы таксама няма чаго рабіць на паўднёвым усходзе Эўропы».

Цалкам рэпартаж «Новой газеты» можна прачытаць тут.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG